Wanneer knieklachten niet uit de knie komen: het belang van heuponderzoek bij kniepijn
Dr. Bert Cornelis, ASO Orthopedie en Traumatologie
Een retrospectieve studie uit AZ Sint-Lucas en AZ Sint-Jan Brugge toont aan dat bij 13% van de patiënten die zich aanmelden met kniepijn, de oorzaak eigenlijk in de heup ligt. Die zogenoemde ‘gerefereerde kniepijn’ blijkt verrassend vaak voor te komen, maar wordt in de praktijk nog te weinig herkend.

Kniepijn is een van de meest voorkomende klachten bij een orthopedisch consult. Meestal is er een duidelijke intra-articulaire oorzaak zoals artrose, meniscusscheuren of ligamentletsels. Maar wat als de knie volledig in orde lijkt, terwijl de patiënt duidelijke pijn aangeeft? In sommige gevallen ligt het antwoord niet in de knie zelf, maar hogerop: in de heup.
Het fenomeen waarbij pijn in de knie ontstaat ten gevolge van een probleem in de heup heet gerefereerde pijn. Dat komt door overlappende zenuwbanen (n. femoralis, n. obturatorius), waardoor het brein pijn verkeerd kan lokaliseren. Hoewel dit concept al lang bekend is in de pediatrie - denk aan de presentatie van Legg-Calvé-Perthes of een epifysiolyse met kniepijn - blijkt uit recente cijfers dat het ook bij volwassenen vaker voorkomt dan gedacht.
Observatiestudie: cijfers uit de praktijk
Een jaar lang analyseerde het orthopedisch team van Orthoclinic (orthopedie AZ Sint-Lucas en AZ Sint-Jan Brugge) alle eerste consultaties voor kniepijn. Van de 1000 nieuwe patiënten werd bij 185 (18,5 %) een bijkomend heuponderzoek uitgevoerd wegens klinisch vermoeden van heuppathologie. In 157 gevallen werd dat vermoeden bevestigd. Dat komt neer op 13 % van alle nieuwe patiënten die eigenlijk geen primair knieprobleem bleken te hebben.
De meest voorkomende heuppathologieën bij deze groep waren:
- Heupartrose (58 %)
- Femoroacetabulair impingement (FAI) (23 %)
- Heupdysplasie (4%)
De behandeling bestond vaak uit conservatieve maatregelen zoals kinesitherapie (30 %) of infiltraties met corticosteroïden (54 %). Slechts een minderheid (7,8 %) onderging een totale heupprothese.
Waarom is dit relevant voor de eerste lijn?
Deze studie benadrukt het belang van een volledige anamnese en klinisch onderzoek van de heup bij patiënten met onverklaarde kniepijn. Ook voor huisartsen betekent dit dat er sneller aan de heup moet worden gedacht bij atypische knieklachten - zeker wanneer er:
- Nachtelijke pijn is
- Beperkte heupmobiliteit opvalt
- De pijn zich moeilijk lokaliseert of wisselt van plaats
Een eenvoudig klinisch onderzoek van de heup (met o.a. FABER- of FADIR-test) kan richting geven aan het differentiaaldiagnostisch denkproces. Vroege herkenning voorkomt onnodige MRI’s, infiltraties of zelfs chirurgische ingrepen.
Presentatie op internationaal congres
De resultaten van deze studie werden gepresenteerd door Dr. Bert Cornelis (ASO orthopedie en traumatologie) op het internationale ACTA Orthopaedica Congress in Brussel op 25 april 2025. De presentatie kreeg positieve aandacht vanwege haar directe klinische toepasbaarheid en relevantie voor orthopedisten en huisartsen.
Naast Dr. Bert Cornelis namen ook verschillende collega’s van Orthoclinic Brugge het woord op het congres. Zo presenteerden:
- Jan Victor (kniechirurg) over alignement bij totale knieprothese
- Jan Vanlommel (heupchirurg) over de transitie naar totale heuprothese in dagkliniek
- Tom Van Isacker (schouderchirurg) over preoperatieve planning en navigatie bij schouderprothese
- Joris Beckers (schouderchirurg) over arthroscopisch herstel van schouderfracturen
- Pieter Pierreux (elleboogchirurg) over fractuur- dislocaties van de elleboog
- Tanguy Segers (arts-specialist in opleiding orthopedie en traumatologie) over echografie in de orthopedie
Samenwerking als sleutel
De studie onderstreept ook het belang van nauwe samenwerking tussen knie- en heupspecialisten. Patiënten werden na behandeling systematisch opgevolgd. Enkel bij duidelijke vermindering of het verdwijnen van kniepijn na behandeling van de heup werd de diagnose gerefereerde kniepijn gesteld.
Contact
Secretariaat Orthopedie
050 36 53 10
ortho@stlucas.be