Indicator 3: Decubitus

Belang

Decubitus (doorliggen, doorligwonde) is een beschadiging van de huid en / of het weefsel onder de huid. Decubitus ontstaat bij patienten die minder in staat zijn zichzelf te verplaatsen waardoor aanhoudende druk ontstaat op de huid, vaak in combinatie met schuifkrachten. Risicoplaatsen zijn de stuit, zitknobbels, hielen, ellebogen, schouders, heupen of het achterhoofd.

Decubitus veroorzaakt bij de patiënt veel pijn en ongemak. De verzorging van decubitus is tijdrovend en duur. Daarom is de preventie van decubitus zeer belangrijk.

Resultaten prevalentie decubitus categorie 2-4
Indicator 3

Interpretatie

Uit een steekproef van gehospitaliseerde patiënten in 21 ziekenhuizen van het Vlaams Ziekenhuisnetwerk KU Leuven bleek dat in 2019 bij 3,11% van de gehospitaliseerde patiënten een vorm van doorligwonden voorkwam. In totaal werden in deze steekproef 138.937 patiënten opgenomen.

De aanwezigheid (prevalentie) van ernstige decubitus categorie 2, 3, 4 bedroeg bij een meting in 2008 in 84 Belgische ziekenhuizen 7% (Vanderwee K et al. BMJ Qual Saf 2011). De ziekenhuizen van het VznkuL scoren dus gemiddeld lager dan de prevalentiecijfers uit deze studie. Een werkgroep rond decubituspreventie werkt ondertussen aan het nog verder verbeteren van de resultaten, meer bepaald op het vlak van inzet van preventieve middelen. Zo werd deze registratie onder andere verfijnd door het aantal decubitusletsels te meten dat ontstaan is tijdens het verblijf in het ziekenhuis zelf.

Deelnemende ziekenhuizen

AZ Sint-Lucas, AZ Damiaan, AZ Diest, AZ Groeninge, AZ Sint-Blasius, AZ Sint-Jan Brugge-Oostende, AZ Sint-Maarten, AZ Turnhout, Imeldaziekenhuis, Jan Yperman Ziekenhuis, Jessa Ziekenhuis, Mariaziekenhuis, OLV Aalst-Asse-Ninove, RZ Heilig Hart Tienen, Sint-Franciskusziekenhuis, Sint-Jozefskliniek Izegem, Sint-Trudo Ziekenhuis, Sint-Vincentiusziekenhuis Deinze, UZ Leuven, Ziekenhuis Maas en Kempen, Ziekenhuis Oost-Limburg.

Definitie

Decubitusprevalentie =
Teller: aantal patiënten met decubitus categorie 2, 3 of 4.
Noemer: aantal gehospitaliseerde patiënten.

Beschrijving decubitus categorieën:

  • decubitus categorie 2 = oppervlakkig huiddefect van de opperhuid. Het defect manifesteert zich klinisch als een blaar of een oppervlakkige ontvelling.
  • decubitus categorie 3 = huiddefect met schade of necrose van de volledige huidlaag en onderhuids weefsel. Subcutaan vet kan zichtbaar zijn, maar bot, pezen en spieren zijn niet zichtbaar of direct voelbaar.
  • decubitus categorie 4 = uitgebreide weefselschade met blootliggend bot, pezen of spieren. Necrose aan hiel of achterhoofd, deze necrose kan zich ook presenteren als een blauwe, zwarte verkleuring onder een intacte huid.

Streefwaarde

Decubitus wordt gemeten op afdelingen waar een risico op het ontstaan van decubitus bestaat. Het streefdoel is om de prevalentie van decubitus zo laag mogelijk te houden. Dus hoe lager de indicator hoe beter.